PRISMA-RT 2017-2022
“Samenwerken voor patiëntveiligheid in de radiotherapie”
Vastgesteld in Algemene ledenvergadering d.d. 20-03-2018

Inleiding
De vereniging PRISMA-RT is op 10 april 2008 opgericht. PRISMA-RT staat voor Prevention Recovery Information System for Monitoring and Analyses voor RadioTherapie. PRISMA-RT is een Nederlandse vereniging met als leden het merendeel van de radiotherapeutische instituten en afdelingen radiotherapie in academische en perifere ziekenhuizen. Dit visiestuk volgt de Visie 2011-2016 op: “PRISMA-RT een benchmark binnen radiotherapie Nederland”. PRISMA-RT kiest er de komende jaren bewust voor om de focus minder op de PRISMA benchmark te leggen, maar meer op de samenwerking op een breder terrein van patiëntveiligheid.

Missie
“Het verhogen van de patiëntveiligheid door samenwerking op het gebied van retrospectieve incident-analyses en prospectieve risicoanalyses”.

Aanpak
PRISMA-RT richt zich op de volgende 3 onderdelen:

1. Retrospectieve analyses.
2. Prospectieve analyses.
3. Verbeteracties op basis van retrospectieve dan wel prospectieve analyses.

Retrospectieve analyse met de gekozen methode PRISMA vormt de basis van PRISMA-RT en zal dit ook de komende jaren zijn. De vereniging streeft naar een hoog niveau van analyseren door middel van scholing en samenwerking. De vereniging streeft naar eenduidige definities, zoals die voor contextvariabelen maar ook die voor de ernst van incidenten. Daarnaast streeft de vereniging in overleg met de aangesloten leden naar transparantie in patiëntveiligheid op het gebied van de radiotherapie. Er wordt gestreefd naar een landelijke benchmark met geanonimiseerde gegevens.

Prospectieve risicoanalyses worden vaak uitgevoerd via de zogenaamde HFMEA/SAFER-methodiek, maar er zijn ook andere methodieken mogelijk. De vereniging streeft ook hier naar een hoog niveau van analyseren door middel van scholing en samenwerking. De komende jaren zal deze scholing en samenwerking opgezet moeten worden vanuit de al bestaande samenwerking op het gebied van retrospectieve analyses.

Voor de kwaliteit van de analyses is het niet wenselijk om tijdens de prospectieve of retrospectieve analyses al bezig te zijn met oplossingen voor eventuele geconstateerde problemen. Echter, het geeft veel voldoening als de analyses ook aantoonbaar leiden tot verbeteringen. Daarom wil de vereniging meer aandacht besteden aan verbeteringen die voortkomen uit retrospectieve dan wel prospectieve risico-analyses en aan de manier waarop dit wordt georganiseerd in de diverse instituten.

PRISMA-RT zoekt actief samenwerking met landelijke verenigingen zoals de NVRO, NVKF, NVMBR, maar ook met internationale organisaties zoals de ESTRO. Daarnaast onderhoudt de vereniging contacten met de industrie en met de leveranciers van software voor retrospectieve en prospectieve analyses.

Het doel van deze samenwerking is het op sector niveau radiotherapie vergelijken van procesbetrouwbaarheid en daarmee voor de sector radiotherapie het veiligheidsniveau en de kwaliteit te verbeteren. Leren van elkaar is het credo. Ten behoeve van dit samenwerkingsverband zal een centrale databasestructuur (benchmark) worden ontwikkeld. Deze database zal geanonimiseerde analysegegevens van meldingen van de deelnemende instituten bevatten. Elk instituut/afdeling heeft daarnaast de beschikking over een decentraal niet openbaar deel ten behoeve van PRISMA.

Binnen Nederland is dit uniek. Niet alleen het leren als sector van elkaars geanonimiseerde en gefilterde PRISMA data, maar ook het gebruik maken van één centrale database waarbij de analysedata door de instellingen zijn in te zien is nieuw in de gezondheidszorg. Hierbij kan een parallel getrokken worden met de luchtvaartsector, waar al een jarenlange ervaring bestaat met informatie-uitwisseling over zaken die fout zijn gegaan.

Onderzoek

De gezondheidszorg heeft in zijn algemeenheid behoefte aan gefundeerd onderzoek op het gebied van veiligheid [3]. Het WHO rapport uit 2008 beschrijft deze behoefte als “the global burden of unsafe care”. Daarnaast is er de behoefte van het veld (leden PRISMA-RT) vanuit het algemene  doel “herhaling van incidenten zo klein mogelijk maken ”. Om meldingen van diverse leden met elkaar te kunnen vergelijken is een analysemodule voor de benchmark  ontwikkeld. Er wordt getracht continue de inhoud van de benchmark naar een hoger niveau te tillen, waardoor de analyses verbeteren. Anderzijds vragen zij ook naar concrete praktische voorbeelden waarin het PRISMA-RT systeem leidend kan zijn. Er is gedurende een jaar verkenning gedaan vanuit een afvaardiging bestuur en expertteam met een aantal veiligheidsexperts /wetenschappers naar deze mogelijkheden.

De afgelopen jaren zijn er meerdere benchmarkanalyses voor de leden opgesteld door het expertteam van de PRISMA-RT.

Echter het opzetten van praktische samenwerking op basis van collectief ervaren problemen blijkt een uitdaging voor de vereniging.

In 2014 is men van start gegaan met deze  projectmatige invulling van onderzoek, waarbij de onderwerpen Alertproblematiek, Breathhold-uitvoering en EPID/MVI-matchingsproblematiek als eerste thema’s werden geselecteerd.

Landelijke InterBeoordelaarsBetrouwbaarheid (LIBB)

Voor het goed en systematisch analyseren van de PRISMA meldingen en het trekken van conclusies is het van belang dat de PRISMA-meldingsanalisten op eenzelfde wijze analyseren. Om hen te scholen en te toetsen is de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid bepaald.

De analisten van de verschillende radiotherapie instellingen dienen jaarlijks onafhankelijk van elkaar 50 (door de expertgroep gedefinieerde) basisoorzaken te coderen. De coderingslijsten worden opgestuurd naar MAASTRO clinic tbv statistische analyse. De uitkomsten worden op drie manieren geanalyseerd:

1. Percentage overeenstemming op niveau van hoofdcategorieën (level 1), op niveau van de menselijke basis oorzaken: vaardigheden, regelgeving en kennis (‘SRK’ = Skill, Ruler, Knowledge) subcategorieën (level 2) en op niveau van alle basisoorzaken (level 3)
2. Vergelijk met de gouden standaard op niveau van basisoorzaken (level 3).
3. Vergelijk met de modus (= meest gekozen codering) op niveau van basisoorzaken (level 3)

Scholing

PRISMA-RT expertteam voorziet in de behoefte van scholing door 2 soorten activiteiten.

1. Het geven van dedicated PRISMA-training aan meldingsanalisten en/of radiotherapie-instellingen die dit wensen. De training bestaat deels uit ingaan op de theorie en daarnaast het uitwerken van eigen meldingscasussen.
2. De organisatie van de jaarlijkse PRISMA scholingsdag voor de PRISMA-RT instellingen.

Hierbij wordt jaarlijks in het najaar een hele dag gevuld met casuïstiek bespreking gecombineerd met praktische workshops. Alles staat hierbij in teken van leren van elkaar en uitwisseling van informatie.